Piąta edycja konferencji Granice Nauki zatytuowana „Fakty i konwencje” odbyła się w dniach 21-22 kwietnia 2016 r. Edycja ta poświęcona została dziedzictwu konwencjonalistycznej filozofii nauki, tradycji zapoczątkowanej na przełomie XIX i XX stulecia przez rozważania filozofujących uczonych: Henriego Poincarégo, Pierre’a Duhema i Gastona Milhauda. Mijające w 2016 roku stulecie od śmierci Duhema dało pretekst do dyskusji o wartości filozoficznych i metodologicznych diagnoz mechanizmów tworzenia i kontroli wiedzy naukowej przedstawianych przez autorów „nowej krytyki nauki”. Stało się również okazją do ukazania mniej znanych aspektów historycznego procesu recepcji idei tych autorów oraz do rozważania funkcji, jakie konwencjonalne składniki pełnią w różnych dziedzinach wiedzy – od matematyki do nauk społecznych.

Wygłoszone referaty:

• Bogdan Dziobkowski (UW): Wittgenstein o problemie percepcji
• Zofia Gasik (UW), Robert Piłat (UKSW): Czy naukom empirycznym potrzebne są pojęcia?
• Jacek Hołówka (UW): Wielka Iluzja według Alva Noe
• Krzysztof Kilian (UZ): Duhem i Feyerabend a teza o niewspółmierności teorii naukowych
• Ryszard Kleszcz (UŁ): Granice nauki: uwagi filozoficzno-metodologiczne z konwencjonalizmem w tle
• Artur Koterski (UMCS): Konwencjonalizm jako fundament logicznego empiryzmu
• Mateusz Kotowski (PWr): Konwencjonalizm a realizm. Poincaré i Duhem wobec statutu poznawczego nauk przyrodniczych
• Damian Leszczyński (UWr): Dziedzictwo konwencjonalizmu
• Zbigniew Pietrzak (UWr): Teoretyczne podstawy sporu między zwolennikami redukcjonizmu genetycznego a „fenotypizmu“
• Wojciech Pisula (PAN): O potrzebie filozofii w badaniach empirycznych – na przykładzie psychologii
• Tomasz Rzepiński (UAM): Współczesne aspekty tezy Duhema-Quine’a. Analiza procesu rewizji wiedzy w kardiologii inwazyjnej
• Wojciech Sady (UP, Kraków): Czy rozwój fizyki w pierwszych latach XX w. potwierdza tezy konwencjonalizmu?
• Krzysztof Szlachcic (UWr): O przesądach utrudniających krytyczną ocenę filozofii nauki francuskiego konwencjonalizmu
• Tadeusz Szubka (US): Inflacjonizm, deflacjonizm i konwencjonalizm we współczesnych sporach o status metafizyki
• Krzysztof Wójtowicz (UW): Konwencjonalizm a realizm matematyczny